صابون (soap) چیست؟

صابون یکی از اصلیترین مواد پاک کننده پوست انسان است که بطور روزمره و با فرمهای مختلف مورد استفاده قرار میگیرد. صابون نمک اسیدهای چرب و سورفاکتانت آنیونیکی است که از اضافه کردن یک ماده  قلیایی به چربی ها یا مواد روغنی تشکیل میشود و با توجه به ساختمان شیمیایی ایجاد شده، به راحتی به چربی سطح پوست متصل شده و با آب شسته میشود.

در صابون ها از چربی حیوانی مثل چربی گاو، گوسفند، نهنگ، روغن ماهی و یا از چربیهای گیاهی مثل روغن نارگیل، نخل، پنبه دانه و زیتون استفاده میشود. ماده قلیایی استفاده شده بطور معمول هیدروکسید سدیم است و در صابونهای مایع از هیدروکسید پتاسیم استفاده میشود.

مواد افزودنی هم برای خوشبو کردن و هم برای مقاوم تر شدن صابونها اضافه میشوند. علیرغم خواص پاک کنندگی خیلی خوب صابون، این مواد مشکلاتی هم برای پوست ایجاد مینمایند.

پوست PH اسیدی دارد و استفاده از مواد قلیایی این وضعیت را تغییر داده و پروتئین های سطحی پوست تخریب شده و استعداد به تحریکات پوستی و ابتلا به اگزما را خصوصا در افراد با پوست حساس بالا میبرند.

در مناطقی که آب مصرفی حاوی مقادیر بالای کلسیم هستند (آب سخت)، در اثر مصرف صابون کف بیشتری تولید شده و خاصیت پاک کنندگی صابون کم شده و نیاز به مصرف بیشتر صابون ایجاد میگردد و تحریکات پوستی بیشتر میشوند.

بطور کلی باید گفت که مصرف مداوم صابون در افراد با پوست حساس، خشک و پوست اطفال و شستشوی مکرر صورت با صابون، مناسب نیست و در این موارد باید پاک کننده دیگری مثل سیندت بار (syndet bar)، پن و تونرها را جایگزین نمود.

منبع: دکتر مرتضی حیدری متخصص پوست، مو و زیبایی