آشنایی بیشتر با ضدآفتاب ها (Antisolar)

نور آفتاب از طول موجهای متفاوتی تشکیل شده است. اشعه ماوراء بنفش(UV)، طول موج خاصی از نور خورشید است که خود به 2 نوع UVA و UVB تقسیم می شود. اشعه UVB که طول موج 290 تا 320 نانومتر دارد، عامل اصلی آفتاب سوختگی و قرمز شدن پوست در مقابل آفتاب است و در طولانی مدت عامل کمک کننده برای ایجاد سرطان پوست و عامل اصلی تیرگی و کک و مک و برنزه شدن پوست است.

این اشعه نمی تواند از شیشه عبور کند و در نتیجه وقتی پنجره بسته باشد و یا شیشه ماشین بالا باشد توسط شیشه جذب می شود و به پوست نمی رسد.  مقدار اشعه UVB از ساعت 10 صبح تا 2  بعداز ظهر بیشتر است، لذا دوری از آفتاب بخصوص در این ساعات از اهمیت بیشتری برخوردار است.

اشعه UVA که طول موج 320 تا 400 نانومتر دارد، به قسمتهای عمیق تر پوست نفوذ می کند و با تولید رادیکالهای آزاد اکسیژن به بافت همبند و کلاژن و رگهای خونی آسیب می رساند و عامل اصلی پیری و چین و چروک پوست است. همچنین در تیره و برنزه شدن پوست و ایجاد و پیشرفت سرطانهای پوست هم نقش دارد. میزان اشعه UVA در تمام ساعات روز یکسان و ثابت است و همچنین از شیشه نیز عبور می کند.

جهت جلوگیری و کاهش اثرات مضر آفتاب روی پوست باید علاوه بر استفاده از کرمهای ضد آفتابی که هر دو نوع اشعه UVA و UVB را فیلتر میکنند، محافظت فیزیکی از آفتاب توسط کلاه و لباس و عینک مناسب نیز ضروری است.

کرمهای ضدآفتاب اشعه مضر خورشید را با کمک 2 نوع فیلتر فیزیکی و شیمیایی خنثی می کنند.

1) ضدآفتابهای فیزیکی:

معروفترین فیلترهای فیزیکی  اکسید روی  و دی اکسید تیتانیوم هستند. نحوه عملکرد حفاظتی به این صورت است که این فیلترها، عملکردی شبیه به آینه دارند واشعه ماوراء بنفش را از سطح پوست باز می تابانند و یا منعکس می کنند. مزیت این فیلترها این است که ماندگاری بیشتری روی سطح پوست دارند و واکنشهای حساسیتی ایجاد نمی کنند و برای خانمهای باردار و پوستهای حساس مناسب هستند. از معایب این فیلترها این است که رنگ های محدود (سفید) و بافت سنگین تری دارند.

2) ضدآفتابهای شیمیایی:

معروفترین فیلترهای شیمیایی شامل آووبنزن، اکسی بنزون، PABA و Cinnamate  هستند. نحوه عملکرد حفاظتی این فیلترها به این صورت است که اشعه UV را جذب میکنند و با تبدیل آن به گرما آن را خنثی می کنند و خودشان نیز به مرور در مواجهه با اشعه از قدرت اثرشان کاسته می شود. مزیت این فیلترها این است که رنگ سفید ناخوشایند فیلترهای فیزیکی را ندارند و نسبت به ضدآفتابهای فیزیکی راحت تر روی پوست می خوابند و پوشش بیشتری در مقابل UVA و UVB دارند. از معایب این ضدآفتابها این است که عمر کوتاهتری از فیلترهای فیزیکی دارند و ممکن است بر روی پوستهای خیلی حساس واکنش حساسیتی ایجاد کنند.

حروف SPF مخفف (Sun Protection Factor) که معمولا بر روی ضدآفتابها درج می شود بیانگر قدرت کرم ضدآفتاب در جلوگیری از بروز قرمزی و سوختگی ناشی از آفتاب است. این عدد از تقسیم شدن مدت زمان لازم برای ایجاد قرمزی با کرم ضد آفتاب در مواجهه با آفتاب، بر مدت زمان لازم برای ایجاد قرمزی بدون کرم ضدآفتاب در مواجهه با آفتاب بدست می آید. یعنی اگر پوست شما بدنبال 1 دقیقه مواجهه با آفتاب قرمز میشود با یک ضدآفتاب SPF 30  یعنی، 30 بار دیرتر و یا 30 دقیقه بعد دچار قرمزی خواهد شد.

عدد SPF با فرض استفاده از 2 میلی گرم کرم ضد آفتاب در هر سانتی مربع پوست محاسبه می شود بنابراین برای پوشاندن صورت و گردن در هر نوبت استفاده از کرم ضدآفتاب میزان 2.5 بند انگشت کرم ضدآفتاب باید استفاده شود. همچنین ضدآفتاب را باید هر 3 تا 4 ساعت یکبار تجدید کرد.

بهترین زمان استفاده از ضدآفتابها حدود نیم ساعت قبل از تماس با اشعه ماوراء بنفش میباشد و تجدید ضد آفتاب هر 3 تا 4 ساعت یکبار مناسب میباشد. در شرایطی که تعریق زیاد داشته باشیم و در زمان تماس با آب (شنا و دریا)، حداکثر اثر ضد آفتاب حدود 80 دقیقه میباشد.

مصرف ضد آفتاب در کودکان از 6 ماهگی به بعد مجاز میباشد ولی بعلت احتمال بالاتر حساسیت پوست، از ترکیبات با حساسیت کمتر و ضد آفتابهای فیزیکی استفاده میشود.

منبع: دکترحمیده آقائی متخصص پوست، مو و زیبایی