اگزمای دست زن خانه دار (Housewife dermatitis)
خشکی، قرمزی و بعضی اوقات زخم دستها، مشکل بسیاری از خانمهای خانه دار است، آنهایی که در اثر شستشوی مداوم و بدون استفادہ از دستکش مناسب، دچار اگزمای تماسی شدہ اند.
انواع اگزمای دست زنان خانه دار:
الف- اگزمای تماسی نوع آلرژیک (حساسیتی)Allergic contact dermatitis
در این حالت پوست نسبت به مواد خاصی حساسیت دارد. تماس با این مواد باعث تحریک و تجمع سلولهای التهابی مشتق از گلبولهای سفید در پوست می گردد. این سلولها، ملکولهای تحریک کنندہ بافتی ترشح نمودہ و به دنبال آن قرمزی، خارش و پوسته ریزی ظاهر می شود. بیمار پوستش را می خاراند و با این کار عفونت هم میتواند به اگزما اضافه می شود و در نهایت پوست دست خشک، خشن، ضخیم ( مثل چرم) و دارای پوسته و ترک های دردناک می گردد. تخمین زده شده که ۲ درصد افراد جامعه واجد این نوع اگزمای تماسی دست می باشند.
به طور کلی هر ماده ای ممکن است باعث بروز حساسیت تماسی دست گردد ولی شایعترین اینها شامل: برخی از فلزات مثل نیکل و کروم، مواد آرایشی، برخی از گیاهان مثل پیچک سمی، مواد پلاستیکی و گاهی داروهای موضعی مثل کرم نئومایسین میباشند. نیکل و کروم در پوشش بسیاری از وسایل فلزی روزمرہ مثل جواهرات بدلی، زیورآلات، ساعت، وسایل آشپزخانه و تعداد بی شماری لوازم دیگر وجود دارد كه پرهیز از تماس با این فلزات معمولا بسيار مشکل می باشد.
سایر عوامل ذکر شدہ نیز به وفور در زندگی ما وجود دارند و لذا اجتناب از آنها بسيار مشکل و گاهی غیر ممکن است. به همین دلیل در تشخیص این نوع اگزمای تماسی دست باید نهایت احتیاط از جانب پزشک به عمل آمده و حتماً تشخیص با تست های دقیق آزمایشگاهی (در حد امکان) تأیید گردد.
مهمترین قسمت درمان ، پرهیز (تا حد امکان) از ماده حساسیت زا می باشد و اگر این مطلب رعایت شود نه تنها نیاز به درمان دارویی بسیار کاهش می یابد بلکه گاهی بدون درمان دارویی نيز فرد خودبخود بهبود می یابد.
ب - اگزمای تماسی دست از نوع تحریکی( Irritant contact dermatitis):
دراین حالت مادہ ای تحریک کننده بدون هیچگونه حساسیت حقیقی، باعث تحریک و آزار پوست و ایجاد اختلال و تخریب در ساختمان پوست می گردد. این نوع شایعترین علت اگزمای دست خانم ها را تشکیل می دهد. موادی که بیشتر مسوول بروز این حالت هستند عبارتند از شویندہ ها (مثل وایتکسں و غیرہ)، مواد آرایشی، فرآوردہ های حاوی نفت ، سیمان، اسیدها و مواد قلیایی.
اگر فرد به مدت طولانی با آب و مواد پاک کنندہ سر و کار داشته باشد مبتلا به این عارضه می شود لذا بروز آن در آشپزها، خانهای خانه دار، مادران دارای فرزندان كوچک و شغلهای خدماتی ، دور از انتظار نیست . مگر این کہ مراقبت و محافظت دقیق و مستمر از پوست به عمل آید. معمولا افرادیکه دچار اگزمای تحریکی هستند در صورتیکه از تماس با مواد تحریک زا دوری نکنند، ممکن است دچار اگزماهای آلرژیک حقیقی شوند.
پيشگيری و درمان:
١-سعی کنید در طول روز تا حد ممكن كمتر دستهایتان به طور مستقیم با آب و صابون تماس داشته باشد. انجام این کار در ابتدا مشکل است (به خصوص برای خانم های ایرانی که اکثراً تا حدی وسواس شستن دارند) ولی قابل اجرا می باشد
۲-استفاده از مرطوب کننده : چون پوست افراد اگزمایی معمولا خشک است ، استفادہ مرتب از کرمهای مرطوب کننده توصیه می شود. در مورد نوع و مارک کرم مصرفی حتماً با متخصصں پوست مشورت كنيد. بلافاصله بعد از شستشو یا حمام ، با یک حوله نرم پوست را به آرامی خشک کردہ و سپس کرم نرم کنندہ یا مرطوب کنندہ را استفاده كنید. از همین کرم در طول ساعات بیداری هم به دفعات استفادہ شود.
۳- تأثیر مواد غذایی : ارتباط خوردن مواد غذایی با اگزمای تماسی دست دقیقاً مشخص نیست. اگر فکر می کنید رابطه ای بین بیماری شما و مادہ غذایی خاصی وجود دارد بهتر است حداقل برای چند ماہ آن مادہ غذایی خاص را از رژیم خود حذف نمائید. البته گاهی تماس دست با محتویات آن ماده غذایی در حین خوردن هم موجب بروز اگزما می شود یعنی ورود آنها به دستگاه گوارشی نقشی در اینجا ندارد.
به طور کلی بهتر است که از خوردن نوشیدنیهای حاوی رنگهای خوراکی و مواد شیمیایی افزودنی، قہوہ، کاکائو، شکلات، تنقلات (مثل پفک ، سوسیسں و کالباس)، کنسرو ، سسں، ادویه و فلفل پرھیز نمايید.
۴-آرامشی فکری : داشتن آرامش فکری و پرھیز از استرس بسیار مفید مي باشد.
۵-پرهیز از مصرف مواد آرایشی، عطرها، اسپری های خوشبو کنده و سیگار
۶- استفاده از دستکش پوست گرانبهای دست شما را از گزند مواد آسیب رسان خارجی حفظ می کند.
درمان دارویی در فاز التهابی اگزماهای دست شامل: استفاده از پمادهای استروئیدی، مهارکننده های کلسی نورین، روغن سیاه (تار) و در صورت ایجاد عفونت استفاده از آنتی بیوتیکهای مناسب میباشد.
در موارد شدید بیماری ممکن است نیاز به داروهای خوراکی ضد التهاب، مانند استرویید خوراکی یا داروهای ضعیف کننده سیستم ایمنی باشد.
در موارد مقاوم درمانی، درمان با اشعه ماوراءبنفش سودمند میباشد.
دیدگاه خود را در مورد این نوشته بنویسید