سرخجه (Rubella)

سرخجه از بیماریهای ویروسی شایع در دوران کودکی و بزرگسالی است که مشخصه آن تب، بثورات پوستی و بزرگی غدد لنفاوی است. نام های دیگر بیماری German measles و سرخک سه روزه می باشد. سرخجه اغلب با علایم ملایمی شبیه به سرماخوردگی فرد را درگیر میکند و خود بخود خوب میشود.

خطر اصلی سرخجه برای بانوان باردار است به گونه ای که ابتلا به سرخجه در سه ماهه نخست بارداری خطر درگیری جنین و بروز اشکالات مادرزادی در جنین را به همراه دارد. بیماری بیشتر در فصل بهار رخ میدهد. افراد مبتلا از یکهفته قبل از ضایعات پوستی و تا یکهفته بعد از آن، ویروس را منتقل میکنند.

دو تا سه هفته پس از تماس با فرد مبتلا بیماری شروع می شود. ابتدا بیمار دچار تب، بی حالی، گلودرد و سرفه ملایم می شود و بعد از 4 تا 5 روز، دانه های ریز صورتی رنگ از سر و صورت شروع میشوند و بتدریج بدن و دست و پا را درگیر میکنند و کم کم محو می شوند. معمولا برای 3 روز بثورات پوستی باقی میمانند.

ضایعات پوستی به گستردگی سرخک نیستند. نکته مهم بزرگ شدن غدد لنفاوی پس گردن و پشت گوش در بیش از نیمی از بیماران است. بخصوص در خانم های بعد از سنین بلوغ، درد و ناراحتی مفصلی رخ میدهد که گاهی تا یک ماه طول می کشد و بدون عارضه خوب می شود. بیشترین احتمال انتقال بیماری در زمانی است که دانه های صورتی در روی پوست وجود دارند.

چطور بیماری را تشخیص میدهند؟

پزشک با کمک علایم پوستی و معاینه غدد لنفاوی و بررسی آزمایش های مخصوص بیماری را تشخیص می دهد. درزنان باردار بخاطر میزان خطر بالای جنینی از اندازه گیری میزان آنتی بادیهای خون استفاده میشود.

درمان: 

از آنجا که بیماری سرخجه در بیشتر موارد بدون هیچ مزاحمتی خوب می شود. معمولا درمان فقط در جهت کاهش و برطرف کردن علائمی  مثل گلو درد و سردرد و تب است. اگر علایم بیماری شدید تر باشد بسته به مشکل بیمار (تب، کاهش هشیاری، دست و پا درد، دل درد و دردهای مفصلی) بیمار تحت نظر پزشک مداوا می شود.

اهمیت دانستن در مورد سرخجه چیست؟

اگر خانمی حین بارداری دچار سرخجه شود جنین هم ممکن است در گیر شود. درگیری در سه ماهه اول بارداری خطر بیشتری را متوجه جنین میکند و احتمال ایجاد عوارضی مانند آب مروارید مادرزادی و کری و علایم عصبی و قلبی وجود دارد.

برای پیشگیری چه باید کرد؟

بهترین راهکار تزریق واکسن سرخجه است. این واکسن همراه واکسن های سرخک و اوریون جزو واکسن هایی است که در کودکان تزریق میشود و ایمنی کاملی نسبت به ابتلای به سرخجه ایجاد میکند. 

خانم های باردار باید مراقب ابتلا به سرخجه باشند. ابتلا از راه تنفسی و تماس با ترشحات دهان و حلق بیمار رخ می دهد. بررسی ایمنی خانم باردار نسبت به سرخجه جزو کارهایی است که قبل از اقدام به بارداری انجام میشود.

از زمانیکه تزریق واکسن در کودکان اجباری شده شیوع بیماری تا بیش از نود درصد کاهش پیدا کرده است. واکسن MMR در ایران در 12 ماهگی و نوبت دوم آن در 18 ماهگی تزریق میگردد.

منبع: دکترهمایون مژدهی آذر متخصص پوست، مو و زیبایی