کراتوز سبورئیک (Seborrheic Keratosis) 

رشد بیش از حد لایه سطحی پوست می باشد که ضایعات شبیه زگیل بر روی سطح پوست رشد می نمایند و بصورت آدامس بر روی پوست چسبیده اند؛ این ضایعات خوش خیم می باشند و تمایل به بدخیمی ندارند. سن شایع بیماری در میانسالی یا سنین بالاتر می باشد (90% بالغین در 60 سالگی حداقل چند ضایعه بر روی پوست خود دارند).

ضایعات در ابتدا به صورت لکه های قهوه ای یا تیره بر روی پوست ایجاد می شوند که بتدریج سطح برجسته، تیره و زگیلی فرم پیدا می کنند. در مواردی که ضایعات خیلی تیره رنگ باشند ممکن است تومورهای بدخیم مانند ملانوم را تقلید نمایند.

تعداد ضایعات روی سطح پوست زیاد بوده و گاهی حتی به بالاتر از 100 ضایعه می رسد.

علل ایجاد بیماری هنوز مشخص نشده است ولی موارد زیر مطرح شده است:

1) سایش پوست در محل های چین دار بدن

2) علل ویروسی: ویروس زگیل HPV در ایجاد بیماری نام برده شده است.

3) ژنتیک

4) نور آفتاب

5) سابقه اگزمای پوستی

محل های شایع بیماری شامل: صورت، سر، شانه، پشت و شکم می باشند و کف دست، کف پا و سطوح مخاطی، گرفتار بیماری نمی شوند. سایز ضایعات متفاوت بوده و از چند میلی متر تا چند سانتی متر متغیر می باشد. رنگ ضایعات نیز متغیر بوده و به رنگهای سفید، زرد، قهوه ای و سیاه مشاهده می گردد. ضایعات عموما بدون علامت بوده و ندرتا دچار درد، سوزش و خارش می شوند.

فرم های بالینی ضایعات سبورئیک کراتوز:

1) فرم شبیه لنتیگوی آفتابی:

به صورت ضایعات مسطح رنگدانه دار روی نواحی در معرض تابش نور خورشید دیده می شوند.

2) درماتوزیس پاپولوزا نیگرا (Dermatosis papulosa nigra):

ضایعات به صورت زائده های کوچک برجسته و تیره رنگ روی نواحی سر و گردن افراد تیره پوست دیده می شود.

3) Stucco Keratose:

برجستگی های زرد، سفید یا قهوه ای روی اندام تحتانی که از روی سطح پوست کنده می شوند.

4) فولیکولار کراتوز معکوس (Inverted Follicular Kerasis)

5) کراتوز لیکنوئید:

ضایعات سبورئیک کراتوز ملتهب می باشند.

6) فرم اراپتیو (ناگهانی):

به صورت ناگهانی، تعداد بسیار زیادی ضایعه روی سطح پوست بدن خصوصا در ناحیه پشت و کمر ایجاد می شود و در گذشته تصور می شد که همراهی با سرطان های داخلی دارد؛ (علامت لسر تره لات Sign of leser trelat).

7) فرم های اراپتیو و تحریک کننده گاهی به دنبال مصرف برخی داروها ایجاد می شوند مانند:

  • Adalimumab
  • Vemurafenib
  • Dabrafenib
  • 5fu
  • برخی داروهای شیمی درمانی

تشخیص بیماری بالینی است و در صورت نیاز، برای رد سایر بیماری های پوستی خصوصا تومورهای پوستی، بیوپسی از ضایعه کمک کننده می باشد.

درمان:

  • فریز کردن ضایعات با ازت مایع
  • کورتاژ و کوتریزاسیون
  • لیزرهای تخریبی
  • پیلینیگ شیمیایی
  • پراکسید هیدروژن 40%
  • Shaving (تراشیدن ضایعات)

منبع: دکتر مرتضی حیدری متخصص پوست، مو و زیبایی