عرق سوز (miliaria)

- اختلال شایع غدد عرق اکرین می باشد که معمولا بصورت گذرا رخ می دهد.

- بیماری بدنبال انسداد مجاری عرق ایجاد می شود.

- این بیماری در آب و هوای گرم و مرطوب بطور شایع رخ می دهد و در دوره نوزادی و بیماران بستری در بیمارستان شایعتر می باشد.

برحسب محل درگیری در پوست سه فرم بالینی در این بیماری مشاهده می شود.

1) عرق سوز شفاف (miliaria crystalline)

  • بعلت انسداد مجاری عرق در سطح پوست (اپیدرم) ایجاد می شود.
  • بطور شایع در نوزادی رخ می دهد و 9% نوزادان درگیر بیماری می شوند (بعلت عدم تکامل مجاری عرق)
  • در بالغین بدنبال مواجه شدن با گرما و بیماری های تب دار رخ می دهد.
  • ضایعات بصورت تاولهای ریز و سرسوزنی شفاف 1 تا 2 میلی متری است که به راحتی پاره شده و عرق از تاولهای ریز خارج می شود.
  • ضایعات علائم بالینی ندارند.
  • محل شایع ضایعات در نواحی سر، گردن و تنه می باشد.

2) عرق سوز قرمز (miliaria rubra)

  • محل انسداد در نواحی عمقی تر اپیدرم می باشد.
  • از فرم عرق سوز شفاف، شایعتر است.
  • در مناطق گرمسیر و مرطوب بیشتر رخ می دهد و در کودکان و بالغین شایع می باشد.
  • ضایعات بصورت دانه های قرمز (پاپول) و گاهی بصورت تاولهای ریز قرمز رنگ و خارش دار با سایز 2 تا 4 میلی متر و معمولا روی زمینه قرمز پوستی رخ می دهد.
  • در کودکان محل شایع در نواحی گردن، زیر بغل و کشاله ران است و در بالغین در نواحی سر، گردن، تنه و نواحی چین دار رخ می دهد.

3) عرق سوز عمقی (miliaria Profunda)

  • محل درگیری در لایه میانی پوست (درم) می باشد.
  • این فرم درگیری نادر است و معمولا فرم عارضه دار و گاهی عفونی عرق سوز قرمز می باشد.
  • در مردان شایعتر می باشد.
  • ضایعات بصورت پاپول های عمقی (دانه های برجسته و عمقی) است و سایز 1 تا 3 میلی متری و به رنگ پوست می باشد.
  • محل شایع درگیری بر روی تنه و اندام ها می باشد.

  علل ایجاد بیماری:

  • نارسائی و عدم تکامل مجاری عرق در نوزادی
  • آب و هوای گرم و مرطوب
  • فعالیت های شدید فیزیکی
  • انسداد مجاری عرق بواسطه استفاده از کرم های چرب و پوشاننده
  • لباسهای تنگ و چسبان و پوشش های سنتتیک
  • باقی ماندن طولانی در بستر
  • بیماری های تب دار
  • واکنش های داروئی
  • اختلالات ژنتیکی تعریق

 عوارض بیماری:

1) افزایش ریسک عفونی شدن ضایعات با باکتری های سطح پوست

2) اختلال تعریق در محل ابتلا و افزایش جبرانی تعریق در سایر نواحی بدن

  تشخیص بیماری از روی علائم بالینی است و بندرت نیاز به نمونه برداری از پوست می باشد.

 بیماری های تبخال، فولیکولیت های باکتریائی و قارچی و آکنه، نمای مشابه عرق سوز ایجاد می نمایند.

 درمان:

  • خنک نگه داشتن محیط
  • اجتناب از گرما
  • اجتناب از پوشش های گرم و لباس های چسبان
  • استفاده از لباسهای نخی
  • خارج کردن لباسهای خیس
  • استفاده از کمپرس سرد (آب سرد)
  • استفاده از لوسیونهای ضدخارش مانند کالامین
  • درمان بیماری های تب دار زمینه ای
  • در فرم قرمز از استروئیدهای موضعی ضعیف استفاده می شود.
  • در صورت ایجاد عفونت ثانویه، استفاده از آنتی بیوتیک مناسب ضروری می باشد.

منبع: دکتر مرتضی حیدری متخصص پوست، مو و زیبایی