زردزخم (impetigo) و راههای درمان آن 

زردزخم یکی از شایعترین بیماری های عفونی باکتریایی پوست است. عوامل ایجاد کننده زردزخم باکتری های استرپتوکوکوس پیوژن و استافیلوکوکوس طلایی هستند. این عفونت پوستی بیشتر در کودکان دیده می شود و بسیار واگیردار است. محل های شایع بروز آن در سر و گردن بخصوص اطراف دهان و بینی و گوش هستند. گاهی در دست و پا نیز دیده میشوند.

 در کودکان و شیرخوارانی که از پوشک استفاده میکنند در محل پوشک نیز شایع است. در بزرگسالان زرد زخم بیشتر به صورت ثانویه و روی بیماریهای پوستی زمینه ای فرد مثلا در افراد مبتلا به اگزما دیده می شود. 

در ورزشها و فعالیتهایی که تماس پوستی بین افراد برقرار میشود هم امکان بروز زردزخم وجود دارد. ظاهر ضایعات زردزخم پوستی به دو شکل تاولی و غیر تاولی است. در فرم غیر تاولی که شایعتر هم هست. ابتدا  نقاط ریز تاول مانندی اطراف دهان و بینی ایجاد  می شود.

هر چند که همه جای بدن می تواند مبتلا شود، پوست نواحی دهان و بینی  بیشتر مستعد ابتلا به عفونت است و در عرض چند ساعت تاولهای ریز  شکننده شده و  منطقه درگیر از مایع مرطوب و لزجی پوشیده می شود که  به سرعت هم خشک می شود و این حالت یک لایه زرد رنگ بر روی نواحی حساس و قرمز زیرین ایجاد می کند که علت نامگذاری آن به زردزخم هم همین است.

زردزخم تاولی در کودکان زیر دو سال و روی تنه و دست پا دیده می شود. تاول ها بزرگ و سفت هستند و پوست اطراف آن ممکن است قرمز و خارش دار باشد.

عوامل مستعد کننده:

سن: بچه های کم سن بویژه کودکان مهد کودک، پیش دبستانی و دبستان بیشتر در معرض خطر ابتلا به زرد زخم قرار دارند.

فصل: شیوع بالاتر درفصول گرم سال

بیماریهای زمینه ای: در دیابتی ها و افراد با ضعف سیستم ایمنی 

ورزشهایی که درگیری تماسی دارند: کشتی و جودو

بهداشت بد: استفاده از وسایل مشترک مثل لیف و حوله

تشخیص بیماری عموما بالینی است و در صورتیکه از روی شکل بالینی قابل تشخیص نباشد نمونه مستقیم از ترشحات و کشت میکروبی انجام میشود.

درمان زرد زخم:

 در ضایعات محدود نیازی به درمان دارویی نیست و تنها شستشوی مرتب پوست با شوینده های آنتی باکتریال و استفاده از ضد عفونی کننده های موضعی کفایت میکند. پس از شست شو باید محل مبتلا را کاملا با حوله خشک کرد.  برداشتن دلمه های  ضخیم روی زرد  زخم هم به بهبود سریعتر کمک میکند. پانسمان غیر چسبنده در جلوگیری از انتشار عفونت موثر است. مصرف آنتی بیوتیکهای موضعی در این مرحله سودمند میباشد.  

در مواردی که درمان در منزل بی نتیجه باشد یا موارد شدید و گسترده بیماری یا مناطق حساس مثل نواحی سر و گردن, پیشنهاد برای درمان آنتی بیوتیک است.  برای باکتری استرپتوکوک پیوژنز داروی پنسیلین پیشنهاد می شود. اگر علت زرد زخم باکتری استافیلوکوس اورئوس باشد، آنتی بیوتیک کلوگزاسیلین  تجویز میشود. دوره درمان مصرف آنتی بیوتیکها معمولا برای 10 روز میباشد.

نکته :عارضه مهم در عفونت زرده زخم, ایجاد سلولیت و عفونت عمقی پوست و گلومرولونفریت کلیوی میباشد که ضرورت تشخیص زودتر این بیماری را نمایان میکند.

منبع: دکتر رویا ساعد متخصص پوست، مو و زیبایی