بیماری پیسی یا ویتیلیگو (Vitiligo)
ویتیلیگو یا بیماری برص یک بیماری اکتسابی ناشی از فقدان سلولهای رنگدانه ساز پوست (ملانوسیت ها) میباشد و در حدود نیم تا یک درصد افراد جامعه درگیر بیماری میشوند. سابقه فامیلی ابتلا در 20 درصد موارد گزارش میشود.
تظاهر بیماری به صورت ایجاد ماکول و پچ ها یا به اصطلاح همان لکه های سفید است که توسط پوست نرمال احاطه شده اند. شکل ضایعات به صورت گرد، بیضی، نامنظم و یا خطی میباشد.
اغلب بدون علامت هستند ولی گاهی اوقات خارش دارند. بیماری در تمام رده های سنی ایجاد میشود و متوسط سن شروع بیماری حدود ۲۰ سال می باشد. اگرچه بیماران مبتلا شروع بیماری خود را مرتبط با برخی حوادث مانند آفتاب سوختگی، استرس‌های عاطفی و آسیب‌های فیزیکی می‌دانند، ولی شواهدی که این حوادث عامل شروع کننده یا تسریع کننده ویتیلیگو باشند وجود ندارد.
ویتیلیگو در هر جایی از بدن اتفاق می‌افتد ولی بیشتر نواحی که در آن پوست تیره تر است را درگیر مینماید. مانند پشت دست ها، زیر بغل، ناف، اطراف سینه، کشاله ران و نواحی تناسلی و اطراف مقعد. همچنین در نواحی از پوست که آسیب فیزیکی میبینند (بریدگی و سوختگی) بیماری شایعتر است.
در ناحیه صورت به طور خاص در اطراف دهان و چشم اتفاق می‌افتد. در اندامها آرنج، زانو، انگشتان و پشت مچ پا و ساق ها گرفتارند. لوکوتریشیا یا سفید شدن مو در بیماران ویتیلیگو در 10 تا 60 درصد بیماران رخ داده است.
ویتیلیگو و بیماری‌های چشمی:
اجسام مژگانی، عنبیه و غشای پیگمانته شبکیه حاوی سلولهای رنگدانه ای هستند که در ویتیلیگو میتوانند درگیر شوند.
ویتیلیگو و اختلالات همراه:
اگرچه اغلب بیماران ویتیلیگویی از سایر جهات سالمند، ویتیلیگوی منتشر و گسترده می تواند با برخی بیماری های خود ایمنی مانند بیماری‌های تیروئید، آنمی کشنده، بیماری آدیسون، لوپوس، آرتریت روماتویید و دیابت ارتباط داشته باشد. بروز ویتیلیگو در بچه ها معمولا با تاریخچه فامیلی مثبت ارتباط دارد. تشخیص قطعی ویتیلیگو به وسیله نمونه برداری از ضایعه می باشد. در افرادی که پوست روشن دارند بررسی ضایعه با لامپ وود کمک‌کننده میباشد.
دوره بیماری:
شروع ویتیلیگو معمولا موذیانه است. وسعت، دوره و شدت از دست رفتن رنگدانه در اشخاص مختلف متفاوت است. افرادی که پوست روشن دارند معمولاً در تابستان متوجه تفاوت رنگ بین نقاط سالم و درگیر میشوند. در افراد با پوست تیره ضایعات بسیار واضح است. به طور کلی هیچ راهی برای اینکه پیش بینی کند گسترش بیماری و دوره بیماری به چه شکل است وجود ندارد. بازگشت خودبه خودی رنگدانه ها در 10 درصد بیماران گزارش شده است.
درمان:
هدف از درمان ویتیلیگو بازگشت رنگدانه و کنترل پروسه گسترش بیماری است. اگرچه هنوز درمان قطعی برای بیماری وجود ندارد به طور معمول حداقل یک دوره دو تا سه ماه نیاز دارد تا بدانیم آیا درمان مؤثر است یا خیر.
استروئیدهای موضعی:
اگر به خصوص در مراحل اولیه بیماری شروع شود می‌تواند تأثیرگذار باشد. استروئیدهای موضعی جهت درمان ویتیلیگو از کلاس قوی و خیلی قوی می باشند. چنانچه پس از سه ماه بهبودی مشاهده نشد باید درمان قطع شده و از روش دیگر درمان استفاده نمود.
مهارکننده کلسینورین موضعی:
تاکرولیموس و الیدل
نور درمانی:
به طور کلی Narrow Band UVB جهت درمان ویتیلیگو موثر است که به صورت دو تا سه بار در هفته توصیه میشود. در زنان حامله و شیرده و اطفال و افرادی که دارای اختلال عملکرد کبد و کلیه می باشند، این درمان انتخاب خوبی است.
فتوکموتراپی:
نوع دیگر نوردرمانی فتوکموتراپی است که شامل استفاده ماده پسورالن در ترکیب با نور UVA می باشد.
مشتقات ویتامین D3 موضعی:
کلسی پوتریول
لیزرها:
لیزر اگزایمر و لیزر هلیوم-نئون نیز میتوانند در درمان استفاده شود.
جراحی:
در بیماران ویتیلیگویی که پاسخ درمان مدیکال با شکست مواجه می شود درمان جراحی به صورت پیوند اتولوگ (پوست بدن خود فرد) انجام می شود.
منوبنزیل اترهیدروکینون:
در افرادی که درصد زیادی از سطح بدنشان مبتلا باشد و مناطق کوچکی از پوست نرمال وجود داشته باشد، بی رنگ کردن مناطق پوست سالم روش خوبی جهت یکدست کردن رنگ پوست بیمار میباشد و شایع‌ترین درمان منوبنزیل اترهیدروکینون می باشد.
درمان های کمکی:
- استفاده از ضدآفتاب و کرم پودرمناسب جهت کمترشدن اختلاف رنگ بین پوست سالم و لکه سفید.
- خالکوبی مناطق بی رنگ با روش میکروپیگمانتاسیون.
- مشاوره و حمایت روانی که می‌تواند به بیماران، راه حل مناسب جهت بهبود کیفیت زندگی ارائه دهد نیز سودمند میباشد.
منبع : دکتر راضیه گل محمدی متخصص پوست، مو و زیبایی
دیدگاه خود را در مورد این نوشته بنویسید